Schiemond - Zavrel
Vanaf de oplevering in 1984 kampte Schiemond met grote beheerproblemen. In de wooncomplexen liepen verschillende ontsluitingstypen door elkaar heen. De vervlechting van ruimtes en functies maakte goed beheer onmogelijk. De aan de naburige prostitutiezone aan de Keileweg gerelateerde drugscriminaliteit vond een ongestoord onderkomen in de gemeenschappelijke ruimten, jeugdbendes domineerden het straatbeeld. Schiemond had steevast de laagste veiligheids-index van alle wijken in de stad.
Behalve de onoverzichtelijke structuur werden ook de geïsoleerde ligging en de sleetse uitstraling als problematisch ervaren. Dat had deels te maken met de veranderde positie in het stedelijk weefsel, waarin Schiemond onderdeel was geworden van een reeks van nieuwe woonbuurten aan de rivier.
Het ontwerp heft de intrinsieke tekortkomingen van de complexen met chirurgische precisie op: het ontvlecht ruimtes en functies, herstelt de relatie tussen maaiveld en gebouwen en ontdoet de verschijning van het sober en doelmatigheidsidioom van de jaren 80. Het sterkst komt dit tot uitdrukking in het oorspronkelijk door Zavrel ontworpen complex. Van de drie poorten zijn er twee gesloopt. Het versterkt de relatie tussen stad en rivier en haalt Schiemond uit zijn isolement.
De Pelgrimstoren, die de bebouwing langs de Pelgrimsstraat beëindigt, komt vrij te staan. Met een volledige gevelrenovatie is de toren met zijn prominente ligging op tal van zichtlijnen tot baken van de wijkvernieuwing getransformeerd. Door verschillen in kleurstelling krijgen de portieken een sterkere articulatie. Voor de woningen op de eerste woonlaag is een verhoogde stoep aangelegd. Een nieuwe keerwand voorziet het complex van een plint en zorgt voor continuïteit in de aansluiting met het maaiveld.
Van 1997 tot aan de oplevering in 2014 is aan Schiemond gesleuteld. De interventies zijn zowel bescheiden als brutaal van aard, variërend van het herschikken van bergingen tot het openbreken van de straatwand langs de Pelgrimsstraat, waarmee de wijk naar de stad toe geopend wordt. Het is acupunctuur in de stedelijke vernieuwing.
Hoewel er in sociaal opzicht nog het nodige werk verzet moet worden, is de transformatie van Schiemond geslaagd: de veiligheidsindex is gestegen van 2,7 (in 2003) naar 7,6 (in 2014), ruim boven het Rotterdamse gemiddelde. Schiemond is een normale stadswijk geworden, waar goed en zorgvuldig wordt gewoond.
Naam van het gebouw
Schiemond - Zavrel
Opdrachtgever, architect of bouwer
Architect: biq architecten, in opdracht van Woonbron Delfshaven