Dreamhouse

Dreamhouse – nieuw modernismeen gepaste chic helpen de Lijnbaan   Met het Dreamhouse wordt aangetoond dat in het oude modernisme van de Lijnbaan nieuw leven sluimert. Nieuw modernisme blijkt met schakeringen van volumes en nuances van kleur en licht het juiste middel om het elan van de Lijnbaan wakker te roepen. Het pand voor juwelier Schaap en Citroen en modehuis COS, op de hoek Karel Doormanstraat-Kruiskade, is de uitkomst van een weloverwogen ontwerp dat uitgaat van zowel vroegere intenties als hedendaagse ambities. Optimistisch investeren brengt glinstering aan op een plaats waar aftakeling zich aftekende. Binnen een strategie van duurzame vernieuwing zijn dichtgezette gevels en puien met architectonisch elan geopend.   Om het Dreamhouse als architectonische prestatie naar waarde te schatten moeten we eerste een omweg maken langs de Lijnbaan en Martin’s Tearoom. Met het Lijnbaancomplex in Rotterdam gaat het vooralsnog veel kanten op. Enkele jaren geleden is ‘winkelcentrum De Lijnbaan’ tot rijksmonument verheven, omdat de winkelpromenade, de winkelblokken en expeditiestraten “van algemeen belang zijn als essentieel toonbeeld van de Wederopbouw 1940-1958”. Naast andere motieven wordt in de monumentverklaring de “karakteristieke modernistische architectuur” genoemd, met de positief bedoelde aantekening dat daarin een verschil aanwezig is tussen een ‘standvastig’ gedeelte en de veranderlijke etalagefronten en winkelindelingen.   Na een begin in 1955 als Martin’s, een florerende tearoom annex restaurant, heeft het pand in zijn niet-standvastige delen verschillende gedaanteveranderingen ondergaan, steeds treden neerwaarts. Ontworpen door het destijds beroemde Architectenbureau Van den Broek en Bakema met een brutale lichtinstallatie op het dak, draagt Martin’s op de gevel van duur hardhout de aanprijzing selfservice, een nieuwigheid overgewaaid uit een bewonderd Amerika, het land van de onbeperkte mogelijkheden dat de oorlog heeft gewonnen. De hang naar alles wat nieuw is tekent de optimistische sfeer van opkomende welvaart. De verbouwing in 1971 tot meubelwinkel brengt het dichtzetten met damwand van de verdieping met zich mee en het verlagen van het overstek tot de hoogte van de luifels van lijnbaanwinkels, wat nu juist tegen de opzet van hoekpand ingaat. In 1998 volgt verdere aantasting, die met gevoel voor cultuurgeschiedenis voortleeft in de naam Dreamhouse. Een verbouwing tot kledingwinkel met café voert uiteindelijk naar Dream – your favorite steakhouse, compleet met een ongepast fragment van een prairie blokhut boven de ingang.   Tot zover de Lijnbaan en de neergang van Martin’s, nu de wedergeboorte van een opmerkelijk pand. Het hoekpand van drie verdiepingen maakt deel uit van een stedenbouwkundig programma, een reeks bijzondere gebouwen in het gebied van de Lijnbaan. Ze zijn de weerslag van een doelbewuste inspanning om de Lijnbaan binnenstedelijke levendigheid mee te geven. Hoger dan de winkelstroken vormen ze verspreid in het gebied architectonisch gezien een schakel tussen de winkels en de hoge woongebouwen die de winkelpromenade flankeren. Bij dit gegeven is met Dreamhouse aangeknoopt.   De oorspronkelijke intenties die aan de verbijzonderingen in het Lijnbaangebied ten grondslag liggen en de ambities die met Martin’s zijn nagestreefd hebben als een bron van inspiratie gewerkt. Maar inspiratie is nog geen concreet architectonisch antwoord op een delicate ontwerpopgave. Het blijmoedig modernisme van de Wederopbouw verhoudt zich tot het hedendaags modernisme als een vrijwel onbewolkte hemel tot een rijk geschakeerd wolkendek. Het schokbeton dat destijds als aantrekkelijk gold heeft zijn aaibaarheid verloren en het hedendaagse bouwen is technisch en organisatorisch op een andere leest geschoeid dan in de jongste jaren vijftig. De vraag luidt: Met welke ruimtelijke ingreep en welke materialen en kleuren krijgt de Lijnbaan nieuw leven ingeblazen?   Het antwoord is nieuw modernisme, nog steeds functioneel, maar nu ongedwongen voornaam en op gepaste wijze chic, geen dolle vormen en felle kleuren, ook geen pompeuze deftigheid. Op de bestaande kolommen zijn in een evenwichtige maatverhouding in drie bouwlagen doosvormen gestapeld, die in materiaal, raamopeningen, kleur en andere bewerkingen subtiel van elkaar verschillen. De stapeling is een eenheid in verscheidenheid. De eerste verdieping steekt geprononceerd uit. Dit overstek is een echo van de kraag met kantoren van het flatgebouw Cityhouse aan de overkant, van de befaamde architecten Maaskant en Van Tijen. Het overstek krijgt nog eens een accentuering door een raamwerk op de gevel. Haaks op de goeddeels glazen pui zijn verticaal vaste lamellen geplaatst, diep, dun en strak, binnen een omkadering.   De lamellen in hun omkasting bewijzen het bestaan van geometrische barok, ze manipuleren de blik en de lichtwerking, zoals bij traditionele barok, maar nu zonder krullen en verdraaiingen, louter rechthoekig. Behalve dat ze rijmen met de ritmisch uitstekende balkons in de gevel van het flatgebouw aan de overkant hebben ze een verrassende optische werking. Van opzij gezien lijkt de uitkragende verdieping nogal gesloten. Recht van voren gezien opent het pand zich als een kijkdoos, kan onbelemmerd naar binnen gekeken worden. Door het gebruik van geëxtrudeerd – door een matrijs geperst -  en geanodiseerd aluminium zijn de lamellen messcherp van vorm en parelgrijs van kleur. Ze lenen zich voor een zachte weerspiegeling van licht en kleuren van binnenuit en van de zon, wolken en bomen buiten. Voor wie het zien wil, tijdloos genoegen.   Architect: KAAN Architecten Opdrachtgever: Manhave Vastgoed Bouwer: MBM Advies Fotografie: Sebastian van Damme