De Parksluizen
Het Parksluizencomplex, een rijksmonument uit 1933, vormt een bijzondere groenblauwe enclave tussen Parkhaven en Coolhaven. Het complex, bestaat uit twee schutsluizen, twee basculebruggen en diverse gebouwen. Stadsbeheer initieerde de renovatie om de bediening van de sluizen en bruggen langs de Schie te centraliseren in het Hoofdgebouw van de Parksluizen. Dit leidde tot een verdubbeling van het personeel en de noodzaak om het complex te moderniseren. Naast het Hoofdgebouw werd ook het al ruim dertig jaar leegstaande en vervallen Rapporteergebouw gerestaureerd en uitgebreid met een nieuwbouw, dat onderdak biedt aan het tunneltoezicht van de Maastunnel. Inmiddels is de Bediencentrale Parksluizen een feit, als één van de twee nautische hoofdcentrales van de Rotterdamse binnenvaart.
De ontwerpvisie was om de gewenste aanpassingen te combineren met het versterken van monumentale waarden, op de schaal van de gebouwen tot de kleinste details zoals kleurstellingen. Verouderde kozijnen zijn vervangen door slanke, geïsoleerde stalen kozijnen met hoogwaardig isolatieglas, gebaseerd op de oorspronkelijke stalen ramen. Ook zijn verdwenen elementen, zoals wanden, lambriseringen, oude loketten en tegelwerk hersteld. Noodzakelijke verbeteringen op het gebied van akoestiek, verlichting, klimatisering en ventilatie zijn op een geraffineerde manier geïntegreerd, zodat de monumentale kwaliteiten van de gebouwen behouden zijn gebleven. Holtes in plafonds en vloeren, oude schachten, schoorstenen, dakranden, alles is benut om moderne techniek te integreren.
Het Rapporteergebouw was te klein voor het programma. Uitbreiding kon worden gevonden door het volume van de verdwenen ‘schotbalkenloods’ terug te bouwen en deze onderling te verbinden. Een belangrijk ruimtelijk gevolg daarvan was dat de oorspronkelijke compositie van het complex kon worden hersteld. De uitbreiding heeft in eerste instantie het oude karakter van een houten loods, maar in tweede instantie toont het een moderne huisvesting in symbiose met het monument.
Duurzaamheid was een belangrijk verweven aandachtspunt. De gebouwen zijn geïsoleerd, voorzien van warmtepompen, zonnepanelen en warmteterugwinning. Veel hemelwater wordt op de bodem geïnfiltreerd en de houten gevelafwerking van de nieuwbouw bevat geïntegreerde vleermuiskasten.
Dit project toont aan dat het mogelijk is, monumentale waarden in te zetten als strategie bij de modernisering van dit soort monumenten. Ook laat het project zien dat de bediening op locatie van infrastructurele werken waardevol is. De trend van toenemende leegstand kon hier worden gekeerd. De Parksluizen bruisen (letterlijk en figuurlijk).
Naam van het gebouw
De Parksluizen
Opdrachtgever
Stadsbeheer Rotterdam
Architect
Jurjen van Beek
Bouwer
Jurriens West